Dijital içerikler dopamini sömürüyor!
Uzman Klinik Psikolog İpek Erol, dijital içeriklerin hızlı tüketiminin beynin dopamin sistemini bozduğunu ve bu durumun, sıradan aktivitelerden alınan keyfi azalttığını belirtti. Erol, beynin sürekli yüksek uyarana koşullandığını ve bunun sonucunda kişilerin kitap okumak, yürüyüş yapmak veya sevdikleriyle vakit geçirmek gibi basit eylemlerden bile tatmin olamamaya başladığını ifade etti.
Haz Odaklı Zihin Yapısı Olumsuz Duygularla Başa Çıkma Becerisini Köreltiyor
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog İpek Erol, sosyal medya platformlarının özellikle kısa süreli içeriklerle (reels, shorts, stories) beynin dikkat sistemini doğrudan hedef aldığını söyledi. Bu durumun, beynin ödül sisteminde yapay bir aşırı duyarlılık oluşturduğunu vurgulayan Erol, “Dijital içeriklerin hızlı tüketimi, bu dopaminerjik sistemi kolay hazlar üzerinden uyarır ve uzun vadede dopaminin doğal salınımını bozar” dedi.
Bu durumun davranışsal olarak dikkat eksikliği, tahammülsüzlük, sabırsızlık ve ilişkilerde yüzeysellik olarak kendini gösterdiğini belirten Erol, sağlıklı bir psikoloji için olumsuz duygulara da yer açabilmek gerektiğini kaydetti. Haz odaklı sistemin, kişiyi sürekli olumlu deneyimlere yönelttiğini, bu nedenle üzüntü, öfke veya yalnızlık gibi duygularla karşılaşıldığında kaçınma ve bastırma yoluna gidildiğini anlattı.
Dengeli Kullanım ve Dijital Farkındalık Önemli
Uzman Klinik Psikolog İpek Erol, dijital çağın getirdiği imkanlardan tamamen uzaklaşmak yerine, bu durumu yönetilebilir hale getirmenin önemine değindi. Erol, içsel kontrolü yeniden kazanmak için şu adımları önerdi:
-
Günün belirli saatlerinde telefondan uzak durmak, özellikle günün ilk ve son saatlerinde ekran maruziyetini azaltmak.
-
Egzersiz yapmak, doğada vakit geçirmek ve yazı veya el işi gibi üretken faaliyetlerde bulunmak.
-
Meditasyon ve nefes çalışmaları ile dikkat kasını güçlendirmek.
-
Anlık iyi hissetme hallerinin uzun vadede tatmin sağlamadığını, sürdürülebilir doyumun anlamlı eylemlerle mümkün olduğunu içselleştirmek.
Erol, sosyal medya kullanımının pasif değil, dengeli bir eyleme dönüştürülmesiyle içsel kontrol hissinin yeniden kazanılabileceğini vurgulayarak sözlerini tamamladı. |
